Zorg voor ‘kindvriendelijke’ cel op politiebureau
Door Eva Thijssen
Zorg voor ‘kindvriendelijke’ cel op politiebureau
Dat eisten onlangs verschillende partijen, zoals de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA), de Vereniging van Nederlandse Jeugdrechtadvocaten, de Kinderombudsman en Defence for Children. Deze oproep was een gevolg van een column van Volkskrant-journalist Toine Heijmans, waarin de journalist uithaalde naar de praktijk die na de arrestatie van kinderen volgt.
De column doet verslag van de arrestatie van de zoon van Heijmans, 13 jaar oud. Die zat 6,5 uur in een politiecel na zijn arrestatie. De jongen moest een papieren broek met koortjes dragen, werd gefouilleerd en kreeg een brief waarin zijn rechten als ‘verdachte’ waren te lezen. Een advocaat werd door de politie aangewezen. Gaan we zo met kinderen om? Zijn vader mocht zijn zoon niet zien in die periode. Waarom was het nodig om er zo’n drukte van te maken, hem – zo lang – vast te houden? Het ging maar om diefstal van een pak koekjes uit een supermarkt. De agenten naar wie Heijmans zich richtte, waren onverschillig en spraken van beleid. Het is “het proces”, nodig voor “het signaal”. [1]
De politie zou dit doen, vanwege de ‘excessen’. De politie heeft dagelijkse kost aan jeugdcriminaliteit. Het is normaal geworden, vertelde de advocaat van Heijmans zoon. En op grond van de wet mag het. Toine van Heijmans vraagt zich af waarom het niet blijft bij de wijkagent die kinderen in zo’n gevallen eens goed de les leest.
De wettelijke regels (Titel IV, 1e afdeling van de Sr) betreffende ‘het ophouden voor onderzoek’ voor kinderen zijn conform aan volwassenen. De politie mag volwassenen en jeugdigen 9 uur (vóór een wetswijziging in 2017 was dat 6 uur [2]) vasthouden op het bureau wanneer het gaat om een arrestatie voor een misdrijf, waarvoor een gevangenisstraf van vier jaar of meer staat. Gaat het om een overtreding of misdrijf, waarvoor een lagere gevangenisstraf staat, dan 6 uur.[3] Deze termijn dient een reële voorbereiding van de politie voor een verhoor, verder onderzoek en het zorgen voor eventuele piketrechtsbijstand. Volwassenen en kinderen komen in vrijwel alle politiebureaus in dezelfde eruitziende politiecel terecht. Een cel met een metalen toilet en een matras op een betonnen bed. De politie kon de zoon van Heijmans vasthouden in zo’n cel. Voor het stelen van een pak koekjes.
Defence for Childeren pleit al jaren voor aanpassingen. Politiebureaus moeten over cellen beschikken die speciaal op kinderen zijn ingericht. Geef cellen wat kleur, zet een picknicktafel neer met Donald Ducks. Advocaten wijzen naar de al aanwezige ‘ophoudruimten’ in een rechtbank, waar een kind kort verblijft voorafgaand de zitting. Die ruimten hebben dergelijke aankleding. Andere partijen vinden dat de houding van de politie geheel moet veranderen. De aanpak is te verhard. Kinderen die ‘kruimeldiefstallen of andere flut delicten plegen, sluit je toch niet op, ook niet “opgeleukte cellen”? Dat vindt Ido Weijers, hoogleraar Jeugdrechtspleging en Jeugdbescherming, Universiteit Utrecht ook. “Dat kind lever je thuis af met een vermaning in het bijzijn van de ouders of laat je op het bureau door de ouders ophalen, waar kind (en ouders) eveneens een vermaning van een politieagent in vol ornaat mogen incasseren.” [5]
Een brede beweging is ontstaan. De politie zou positief tegenover de voorstellen staan, aldus een politiewoordvoerder. Gaat de landelijke politieorganisatie voor veranderingen zorgen?
[2] Kamerstukken II 2014-2015, 34159, nr. 3.
[3] Artikel 61 Sr
[4] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/17/13-jarige-steelt-blikje-fris-urenlang-de-cel-in-a1610387
[5] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/23/zitzak-in-een-jeugdcel-een-slecht-idee-a1610925
