Voorlopige hechtenis
Door Özge Yazici
Wanneer komt een verdachte in aanmerking voor voorlopige hechtenis? Een verdachte komt in aanmerking voor voorlopige hechtenis indien er een serieuze verdenking is dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan een strafbaar feit waarop in de wet een gevangenisstraf van vier jaar of meer staat of voor de misdrijven genoemd in art. 67 Sv. In zulke situaties kan de officier van justitie voorlopige hechtenis vorderen bij de rechter-commissaris.(1)
Voorlopige hechtenis volgt eventueel na de periode van inverzekeringstelling. Voorlopige hechtenis is een verzamelterm voor verschillende perioden die voorafgaan aan de inhoudelijke behandeling van een strafzaak. Het bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de bewaring en duurt maximaal 14 dagen en kan niet worden verlengd. De tweede fase is de gevanghouding of gevangenneming. Bij gevangenhouding bevindt de verdachte zich al in bewaring. In tegenstelling tot de gevangenneming waarbij de verdachte tot dan toe nog op vrije voeten is. In deze fase, na de bewaring, beslist de raadkamer van de rechtbank of de verdachte nog langer vastgehouden moet worden. Dit duurt maximaal 90 dagen.(2) Het verzoek van de officier wordt door de rechter-commissaris getoetst op de gronden in art. 67a Sv.(3) De doelen van de voorlopige hechtenis zijn: het voorkomen van vluchtgevaar van de verdachte, voorkoming van gevaar voor de samenleving en het bevorderen van een goede voortzetting van het onderzoek.(4)
Een verdachte die in voorlopige hechtenis zit kan tussentijds vrijkomen. De voorlopige hechtenis kan namelijk worden geschorst onder voorwaarden of worden opgeheven. Opheffing is een definitieve beëindiging van de voorlopige hechtenis. Een schorsing daarentegen kan, als de verdachte zich niet aan bepaalde voorwaarden houdt, worden teruggedraaid.(5) De rechter is vrij om voorwaarden aan de schorsing te verbinden. Hierbij kan gedacht worden aan vrijheidsbeperkende voorwaarden (bv: contactverbod) of de verplichting tot deelname aan zekere programma’s (bv: reclasseringstoezicht). Naast de schorsingsvoorwaarden kan er ook een borgsom worden opgelegd of elektronisch toezicht om de zekerheidsstelling van de voorwaarden te bewerkstelligen.
De ratio van de schorsing van de voorlopige hechtenis is gelegen in het feit dat, door het stellen van bijzondere voorwaarden, met de schorsing van de voorlopige hechtenis hetzelfde doel kan worden verwezenlijk als met de tenuitvoerlegging van de voorlopige hechtenis.(6) Zoals hierboven is vermeld zijn de strafrechtelijke doelstelling impliciet opgenomen in art. 67a Sv. Dat betekent dat gedragsbeïnvloeding als zodanig geen grondslag mag zijn voor de rechter om als voorwaarden op te nemen voor een schorsing. Immers past dit niet bij het karakter van de voorlopige hechtenis. De voorlopige hechtenis is een dwangmiddel dat slechts kan worden ingezet ten behoeve van de strafvordering, het mag geen doel op zich zijn.(7)
(1) https://www.om.nl/@90655/wanneer-voorlopige/
(2) https://www.om.nl/onderwerpen/verdachte/voorlopige-hechtenis/
(4)https://portal.rechtsorde.nl/Document.aspx?hitnr=1&t=636893258306906410&url=rn%3arots%5e%5efile%3a%2f%2fR%7c%2f03%2f02%2f01%2fDD%2f2012%2f02%2f2259317.xml&ref=hitlist_hl&bd=results
(5) https://www.om.nl/onderwerpen/verdachte/voorlopige-hechtenis/
(6) Kamerstukken II 1913/14, 286, nr. 3, p. 79-85.
(7)https://portal.rechtsorde.nl/Document.aspx?hitnr=6&t=636893726690217736&url=rn%3arots%5e%5efile%3a%2f%2fR%7c%2f03%2f02%2f01%2fDD%2f2013%2f04%2f2438512.xml&ref=hitlist_hl&bd=results
