Strafblad

Door Lisa Drosten

De oprichter van motorclub No Surrender, Klaas Otto, stond 25 oktober 2018 terecht in Breda voor onder meer witwassen, afpersing, zware mishandeling en bedreiging. Volgens de rechtbank dwong hij zijn slachtoffers tot het afgeven van voertuigen en grote geldbedragen.

In dit artikel wordt witwassen onder de loep gelegd, omdat per 1 januari 2017 een nieuwe witwasregeling geldt. Witwassen is het uitvoeren van transacties teneinde de illegale oorsprong van geldsommen te maskeren. Artikel 420bis.1 lid 1 Sr (eenvoudig witwassen) en artikel 420quater.1 lid 1 Sr (eenvoudig schuldwitwassen) zijn in werking getreden. Volgens de Memorie van Toelichting wordt het misdaadgeld door criminele organisaties voornamelijk gebruikt als startkapitaal om weer nieuwe strafbare feiten te kunnen plegen. Het financiële gewin is de belangrijkste drijfveer voor het plegen van witwasmisdrijven. (2)

De artikelen 420bis.1 lid 1 Sr (eenvoudig witwassen) en 420quater.1 lid 1 Sr (eenvoudig schuldwitwassen) vullen de bestaande witwasbepalingen aan in die zin dat het voorhanden hebben of verwerven van een voorwerp dat onmiddellijk uit een door de verdachte zelf begaan misdrijf afkomstig is, ook bestraft kan worden als vorm van witwassen. De vaststelling van de gedragingen van verdachte die op het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van het voorwerp gericht zijn, is niet meer nodig. Specifiek de situatie van het enkel voorhanden hebben of verwerven van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit een door de verdachte zelf begaan misdrijf wordt geraakt door de strafbaarstelling van eenvoudig witwassen! (3)

Het is denkbaar dat de tenlastelegging zowel het eenvoudig witwassen als het grondmisdrijf omvat. In de Memorie van Toelichting wordt benadrukt dat de nieuwe strafbaarstellingen vooral gericht zijn op het voorkomen van straffeloosheid op het moment dat het niet mogelijk is om voor het grondmisdrijf te veroordelen of indien dit niet aangewezen is. Ook het OM kan eenvoudig witwassen subsidiair ten laste leggen voor het geval het gronddelict niet bewezenverklaard kan worden. (4)

Een tabel met de straffen voor de vier misdrijven:

Witwassen	Artikel 420bis Sr Gevangenisstraf max 6 jaar of geldboete vijfde categorie.
Eenvoudig witwassen	Artikel 420bis.1 Sr Gevangenisstraf max 6 maanden of geldboete vierde categorie
Schuldwitwassen	Artikel 420quater Sr Gevangenisstraf van max 2 jaar of geldboete vijfde categorie
Eenvoudig schuldwitwassen	Artikel 420quater.1 Sr Gevangenisstaf max 3 maanden of geldboete vierde categorie.

De straffen voor de nieuwe bepalingen zijn lager omdat er nog geen sprake is van actieve verbergings- en verhullingshandelingen. (5)

(1) https://nos.nl/artikel/2256321-no-surrender-oprichter-otto-krijgt-zes-jaar-celstraf.html

(2) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34294-3.html

(3) https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2016:2842

(4) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34294-3.html

(5) https://www.bijzonderstrafrecht.nl/home/column-nieuwe-witwaswetgeving-witwassen-was-nog-nooit-zo-eenvoudig