Roken is dodelijk!
Door Ali Hamza
Jaarlijks sterven er in Nederland 19.000 mensen aan de gevolgen van roken.[1] Dat is één van de redenen geweest om onder leiding van strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq aangifte te doen tegen de tabaksindustrie, een wereldwijde unicum. Deze aangifte wordt aan het Openbaar Ministerie (OM) overhandigd op 26 september 2016. Vroeger waren we niet bekend met de schadelijke gevolgen van roken. Het is de Duitse arts Fritz Lickint die in 1929 het statistische verband legt tussen roken en longkanker legt.[2] Tegenwoordig is het algemeen bekend dat roken een zeer verslavende werking heeft en zorgt voor allerlei kwalen.
De klagers beschuldigen de tabaksindustrie van zware mishandeling, opzettelijke benadeling van de gezondheid en valsheid in geschrifte. De fabrikanten zouden meer dan honderden stoffen toevoegen aan sigaretten waardoor deze makkelijker rookbaar zijn en extra verslavend. Ook zouden testmachines om de schadelijkheid van sigaretten te meten oneerlijk verlopen, er wordt ook wel gesproken van de ‘sjoemelsigaret’, dit is bevestigd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).[3] Ondanks deze aantijgingen heeft het OM in februari 2018 besloten om niet tot vervolging over te gaan, volgens het OM zou er binnen de huidige wet- en regelgeving geen mogelijkheden zijn. “Niemand dwingt mensen om te roken en ze stoppen er ook vaak genoeg mee. Je kunt tabaksfabrikanten niet verantwoordelijk houden voor hun gedrag.” Ficq legt zich hierbij niet neer en zet een zogeheten artikel 12-procedure in werking bij het Gerechtshof in Den Haag.[4] Binnen twee maanden zal het hof beslissen of de tabaksindustrie strafrechtelijk wordt vervolgd. Wat betekent het zogeheten artikel 12-procedure en hoe gaat deze in zijn werk?
Artikel 12-procedure
Het OM is de enige instantie
belast met vervolging. De officier van justitie neemt de beslissing of
hij tot vervolging over gaat of hiervan afziet, dit wordt ook wel het
opportuniteitsbeginsel genoemd. Wanneer hij meent dat er onvoldoende
bewijs is, of het algemeen belang niet wordt gediend met de vervolging,
kan hij de zaak seponeren. Wanneer de officier van justitie besluit om
de zaak niet te vervolgen, of deze af te doen met een transactie of
strafbeschikking, kun je daartegen als belanghebbende een
klachtprocedure starten bij het Gerechtshof, de zogeheten art.
12-procedure. Met deze procedure kun je het OM alsnog dwingen tot
vervolging over te gaan.[5]
Deze procedure is geregeld in artikel
12 van het Wetboek van Strafvordering, in de praktijk werkt dit als
volgt. Nadat een klacht is ingediend bij het Gerechtshof buigt de
advocaat-generaal, de vertegenwoordiger van het OM in hoger beroep, zich
over de zaak en brengt een advies uit aan het Gerechtshof. Het
Gerechtshof kan dit advies naast zich neerleggen. Het Hof zal zich
daarnaast een tweetal formele vragen stellen. Is het gerechtshof
bevoegd? Is de klager ontvankelijk? Wanneer deze vragen met ‘ja’ worden
beantwoord, kan het gerechtshof de klacht inhoudelijk behandelen. Bij
deze beslissing kijkt het Gerechtshof naar de technische aspecten van de
zaak, zoals de vraag of er genoeg aanknopingspunten zijn om het feit te
bewijzen. Derhalve vraagt zij zich af of het algemeen belang gediend
wordt met een eventuele vervolging. Wanneer het Gerechtshof meent dat de
klager ontvankelijk is en het algemeen belang gediend is, kan zij
beslissen om de partijen te horen, dit gebeurt achter gesloten deuren.
Wanneer de partijen gehoord zijn kan het gerechtshof de klacht afwijzen,
dan wel gegrond verklaren. Bij een gegrondverklaring is de officier van
justitie verplicht de zaak voor te leggen aan de rechtbank. Als het hof
de klacht afwijst, is het niet mogelijk om hiertegen in beroep of
cassatie te gaan.[6]
[1] https://npofocus.nl/arti…/7446/waarom-is-roken-niet-verboden.
[2] https://npofocus.nl/arti…/7446/waarom-is-roken-niet-verboden.
[3] https://www.nu.nl/…/heeft-aangifte-tabaksindustrie-kans-van….
[4] https://www.nrc.nl/…/om-gaat-tabaksindustrie-niet-vervolgen….
[5] https://www.om.nl/contact/klachten/klacht-vervolging/.
[6] https://www.rechtspraak.nl/…/Klacht-niet-vervolgen-strafbaa….
