Narcostaat Nederland

Onlangs was prof. mr. Sven Brinkhoff, voormalig docent aan de Radboud Universiteit, tegenwoordig hoogleraar aan de Open Universiteit, te gast in het radioprogramma ‘Dr Kelder en Co’. Hierin vertelde hij dat Nederland steeds meer is gaan lijken op een soort narcostaat, vanwege de grote omvang van de georganiseerde criminaliteit. Zo neemt de productie van synthetische drugs toe, wordt er meer en meer geld witgewassen en worden er moorden gepleegd op mensen uit de zogenaamde bovenwereld, zoals Peter R. de Vries. Hoewel er meer overheidsbudget naar criminaliteitsbestrijding is gegaan en politie regelmatig drugslabs oprolt, laat het probleem zich niet makkelijk oplossen.[1] Hoe kan het dat Nederland steeds vaker wordt geassocieerd met een narcostaat en klopt dit beeld eigenlijk wel?

De georganiseerde criminaliteit in Nederland heeft voor het overgrote deel (90%) te maken met drugs. Cannabis is van oudsher een grote drugsmarkt, maar ook speelt Nederland een grote rol in de import en distributie van cocaïne, heroïne en synthetische drugs. De belangrijkste reden hiervoor is de goede infrastructuur in Nederland. We hebben een goed wegennetwerk, een grote luchthaven en een grote haven in Rotterdam. Daarbij is er vrij verkeer van goederen in de Europese Unie, waardoor drugs makkelijk over de grens getransporteerd kunnen worden.[2] Ook worden drugs vaker in Nederland zelf geproduceerd. In 2020 ontmantelde de politie 108 labs waar onder andere crystal meth geproduceerd werd. Dit is een stijging van 20% ten opzichte van het jaar ervoor.[3] Met de drugshandel gaat een hoop ellende gepaard. Zo wordt er een hoop drugsafval in het milieu gedumpt, komt er zwart geld de economie in en worden er drugsgerelateerde moorden gepleegd. De Nederlandse drugshandel is zich meer zichtbaar gaan afspelen in de ‘bovenwereld’ en criminelen draaien hun hand niet om voor een dode meer of minder. Vooral de moorden op Derk Wiersum, de advocaat van kroongetuige Nabil B, en journalist Peter R. de Vries leidden ertoe dat veel werd gepraat over Nederland als narcostaat. 

Van een narcostaat wordt gesproken als een land geen effectief gezag meer kan uitoefenen doordat corruptie plaatsvindt door publieke entiteiten en doordat mensen geen vertrouwen meer hebben in de rechtshandhaving.[4] Corruptie vindt in Nederland gelukkig niet grootschalig plaats. Wel komt het voor dat douaniers worden omgekocht om drugs te kunnen invoeren en wordt er af en toe door politie informatie aan criminelen doorverkocht.[5] Echter kan volgens Brinkhoff niet gesproken worden van een corrupte overheid ‘’in de zin dat politici en politie, officieren van justitie en rechters corrupt zijn’’. Maar volgens hem wel wat betreft de omvang van de georganiseerde criminaliteit. Helemaal oplossen zal niet lukken, maar indammen wel. Zo zou er in de hele strafrechtketen ingezet moeten worden op preventie, repressie en hoe er slimmer gewerkt kan worden.[6] 

Gelukkig neemt de kleine criminaliteit, zoals inbraken, in Nederland al jaren af, waardoor het dagelijkse leven er voor de gemiddelde burger veiliger op lijkt geworden.[7] Dat is goed voor het vertrouwen in de rechtshandhaving, maar dat wil niet zeggen dat de georganiseerde misdaad er niet is. Toch is Nederland een echte narcostaat, zoals we die in Mexico aantreffen, gelukkig niet. 

Door: Anneloes van Boeijen

[1] De radio-uitzending is te beluisteren op https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dr-kelder-en-co/87b5bdd5-3f3d-4dc4-b967-6ef87aa1aa54/2021-11-06-dr-kelder-en-co-nederland-narcostaat-20-wat-doet-corona-met-onze-jeugd

[2] https://www.clingendael.org/sites/default/files/2021-01/Policy_brief_Nederlandse_sleutelrol_geglobaliseerde_drugshandel_januari_2021.pdf

[3] https://www.politie.nl/nieuws/2021/maart/4/politie-ontmantelt-meer-drugslabs.html

[4] https://www.trouw.nl/opinie/nederland-is-nog-geen-narcostaat-maar-daadkracht-tegen-drugscriminelen-is-nodig~b29e1c89/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

[5] https://www.transparency.nl/nieuws/2021/01/cpi-2020-nederland-staat-stil-in-de-strijd-tegen-corruptie/

[6] https://www.trouw.nl/opinie/meer-zware-misdaad-minder-inbraken-voelt-u-zich-veilig-in-al-dan-niet-narcostaat-nederland~bd3dbc2b/. [7] https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/welvaart-in-coronatijd/veiligheid.